Бу йыл къырымтатар девлет академик музыкалы драма театри, сюргюнликтен Ана Ватангъа авдет олгъан халкъымызнынъ къырымтатар театри 30 яшыны толдура.
Демек театримиз бу сене З0 йыллыкъ юбилейини къайд!
Бу 30 йыл ичинде театримизнинъ санасындан нидже-нидже инсанлар келип кечти. Нидже парлакъ роллер, омюрлер, сымалар… оларнынъ базыларынынъ адлары миллий театримизнинъ тарих китабында алтын арифлернен, базыларынынъ кумюш арифлернен язылгъандыр, даа дигерлерининъ адлары аслында язылмай, нечиюндир четте къалып, унытылды…
Эминим, Миллий санаатымызнынъ тарихини язгъан инсанлар бутюн бу адларны тапып оларны бир къалдырмай, джоймай, акъызмай-тамызмай бу бильгилерни келеджек несиллеримизге еткизмек борджлулар.
Дюньяда екяне Миллий театримизнинъ тарихи бир къач асыр эвельдже башланып бу куньге къадар девам эте. Театримизнинъ урф-адетлери 14-15 асырдан башлап, бизим заманымызгъадже девам этмектелер.
20 асырнынъ башы миллий театримиз ичюн алтын бир девир эди деген фикир яшай. Артистлеримиз, режиссёрларымыз ве эльбетте миллий драматургиямызгъа рух ве кучь берген бир сыра драматургия эрбапларымыз…
Лякин меним бугуньки икяем Ватанымызгъа сюргюнликтен къайтаяткъан, халкъкъа рух бериджи, Ана Ватан топрагъында ильк баарьде ачкъан къокъувлу гуллеринден бири, 1990 сенеси мейдангъа кетирильген, даа догърусы джанландырылгъан, миллий медениет ве санаат оджакъларымызнынъ эсас темель ташыны къойгъан земаневий Миллий театримиз акъкъында.
Тамам бу куньлери, 30 йыл эвель, белли санаат эрбапларымыз экинджи джиан дженкинден эвельки театрнинъ артистлери, «эки девирнинъ багълайджы йиплери», миллий санаатта оджаларымыз олгъан : Айше Диттанова, Ильяс Бахшыш, Сеитхалил Османов, арекетчен, миллий рухумызнынъ, медениетимизнинъ озегини гонълюнде ташыгъан инсанларымыз Мухсин Османов ве башкъалары, девлет мюэссиселериннинъ босакъаларыны, токъав бильмеден таптагъан, чешит тюрлю къапуларны буюк джесарет ве истекнен ачкъан, сонъсыз гъайрет саиплери олгъан, биз яшларгъа ёл косьтерген, земаневий къырымтатар театрини джанландыргъан инсанларымыз миллий санаатымызнынъ янъы саифелерини яздылар.
15 апрель 1990 сенеси Миллий театримизнинъ санасында ильк сефер, биринджи нумайышнынъ пердеси ачылды. Шу куньнинъ дуйгъулары, премьерада иштирак эткен, сейир эткенлернинъ юреклери о къадар толуп-ташкъан эди ки, атта 30 йыл кечкен сонъ биле аля даа унутылмаз, терен излери бу инсанларнынъ къальплеринде, юреклеринде яшай, гурьдели эльчырпмалар, алгъышлар, афферинлер къулакъларында чынълай. Кимден сорамасам, о премьерада олгъан инсанлар эписи – буюк гъурурнен о куньлернинъ унутулмаз адисени хатырлайлар.
Бу ерде къыскъа макъалемде оларнынъ адлары анъылмасы ерли деп беллейим: Айше Диттанова, Сеитхалил Османов, Ильяс Бахшыш, Аким Джемилев, Мерьем Ибраимова, Сулейман Умеров, Дилявер Бекиров, Дилявер Сеттаров, Дилявер Алиев, Зуре Пинка, Расим Юнусов, Энвер Билялов, Мустафа Къуртмоллаев, Сейтабла Меметов, Лейля Усеинова, Зарема Билялова, Ахтем Сейтаблаев, Луиза Усеинова, Айдер Асанов, Диляра Асанова, Аким Кокош ве башкъалары.
Шуны да къайд этмели ки 1989 сенесининъ август айында, энди мейдангъа кетирильген, янъы джанланаяткъан театрнинъ даа биринджи премьерасы олмагъанда, юкъарыда адлары анъылгъан арекетчен, медениет ве театр санаатымызнынъ джанланмасы гъаесининъ тешеббюсчилери, Къырым Медений окъув юртунынъ эркянында, махсус къырымтатар театри ичюн 20 мезундан ибарет, бир группа, актёрлыкъ курсна къабул этильмесини де эльде эттилер.
Бир къач айдан сонъ бу студентлер де, мезкюр: Юсуф Болатнынъ , Ягъя Шерфединов ве Ильяс Бахшышнен бирликте язгъан «Арзы къыз» пьесасы эсасында, режиссёрлар Сеийтхалил Османов ве Владимир Аносов тарафындан азырлангъан Къырымтатар девлет музыкалы драма театрининъ биринджи нумайышынынъ премьерасында иштирак эттилер.
Эльбет бу 30 йыл ичинде озенлерден чокъ сувлар акъып кетти, унутулмаз дакъыкъалар, янъы премьера ве тесурьатлар; сейирджи ве артистлеримизнинъ аятлары эп девам этти, деньишти, кими театрде чалыша, дигерлери омюрлерини башкъа сааларгъа багъладылар,кимлери бу фаний дюньяны терк этип, башкъа, эбедий дюньяларгъа авуштылар… Аллахнынъ рахметинде олсунлар…
Эр алда, къарт битам тариф эткен масалда айтылгъаны киби: бу кетирген, бу пиширген, бу ашагъан… эписи сагъ олсунлар.
Бу инсанларнынъ къайгъы-арекетлеринен аля бугюнь бизим миллий театримиз яшай ве Аллах къысмет этсе, даа чокъ йыллар яшаджакътыр. Театримизнинъ огюнде пейда олгъан янъы ве янъы агъырлыкъларгъа, сынавларгъа бакъмадан, театр санатымыз раст кельген: къарагъа, сазлыкъ-сайлыкъларгъа бакъмадан, яшаджакъ ве иджат этеджек! Янъы нумайышлар, янъы мевзу ве гъайелер, энъ эсасы санаатымызнынъ байрагъыны тюшюрмемек, токътамай къырымтатар театр санатыны дюньягъа танытмакъ, халкъымызнынъ медений олмасына озь муим иссесини къошмакъ!
Хайырлы яшларынъ олсун миллий театримиз!
